Τι να προσέχω στις ετικέτες τροφίμων

Όλο και περισσότερα προϊόντα στο supermarket έχουν τώρα ετικέτες που σκοπό έχουν να μας πληροφορήσουν για διάφορες ιδιότητες του εν λόγω τροφίμου. Τι όμως από όλα όσα υπάρχουν πάνω στην ετικέτα έχει σημασία; Τι πρέπει να προσέχουμε στην προσπάθειά μας να τρώμε πιο υγιεινά και όχι μονο;

Ας αρχίσουμε με τα συστατικά. 
Τα συστατικά παρουσιάζονται με σειρά περιεκτικότητας, δηλαδή το πρώτο συστατικό είναι αυτό το οποίο είναι και σε μεγαλύτερη περιεκτικότητα μέσα στο τρόφιμο. Αν λοιπόν οι καινούριες μπάρες δημητριακών που είδες στο ράφι και σου φαίνονται ιδανικές για σνακ, έχουν ως δεύτερο συστατικό τη ζάχαρη μάλλον πρέπει να αναθεωρήσεις. Προσοχή όμως, ενώ η ζάχαρη ως συστατικό μπορεί να μην κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις στα συστατικά, πολλά προϊόντα περιέχουν παραπάνω από μία μορφές ζάχαρης που προσθετικά μπορεί τελικά να αποτελούν σημαντικό μέρος του τροφίμου.

Τα υπόλοιπα πρόσθετα, τα γνωστά σε όλου Ε, δεν είναι απαραίτητο να είναι βλαβερά όπως πολλοί πιστεύουν. Κάθε αριθμός Ε αντιστοιχεί και σε κάποιο πρόσθετο τροφίμων, το οποίο μπορεί να είναι χρωστικές, σταθεροποιητές, γαλακτωματοποιητές κτλ. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι και η βιταμίνη C αντιστοιχεί στους αριθμούς Ε-300-305. Ωστόσο, ορισμένα Ε έχουν συσχετιστεί με καρδιοπάθειες, υπερκινητικότητα στα παιδιά, διαταραχές του εντέρου κ.ά.. Αναλυτικά στο θέμα των Ε θα αναφερθούμε σε επόμενη ανάρτηση.

Και τώρα στο πιο δύσκολο μέρος, τη διατροφική αξία.

Στα τρόφιμα η διατροφική αξία αναφέρεται στα 100 γραμμάρια και στη μερίδα. Κοιτάξτε με προσοχή την ποσότητα του τροφίμου που ορίζεται ως μερίδα από τη βιομηχανία, συχνά είναι πολύ μικρότερη από αυτή που συνήθως καταναλώνεται.  Επίσης, αν το προϊόν δεν είναι έτοιμο για κατανάλωση, η διατροφική αξία αναφέρεται είτε στο προϊόν όπως πωλείται, είτε στο έτοιμο προς κατανάλωση προϊόν. Και αυτή η πληροφορία, πρέπει να αναγράφεται και αξίζει να δωθεί προσοχή.

Και αφού καταλήξουμε σε τι αναφέρεται η διατροφική αξία που βλέπουμε συνεχίζουμε με την ενέργεια. Η ενέργεια αναγράφεται σε kJ και kcal, αυτό που μεταφράζεται στις θερμίδες που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι τα kcal. Ρίξε μία ματιά στο πόσες θερμίδες έχει το τρόφιμο αυτό και αν θα μπορούσε να ενταχθεί στο διαιτολόγιό σου.

Τι άλλο μας ενδιαφέρει?

• Οι απλοί υδατάνθρακες. Λαμβάνοντας υπόψην ότι οι απλοί υδατάνθρακες δεν θα πρέπει να παρέχουν πάνω από 10% της ημερήσιας ενέργειας, που μεταφράζεται σε περίπου 40-60 γραμμάρια ημερήσιως, απέφυγε τρόφιμα που από μόνα τους παρέχουν μεγάλο ποσοστό αυτών των γραμμαρίων.
• Οι φυτικές ίνες. Σύγκρινε αν οι φυτικές ίνες στο προϊόν ολικής άλεσης που αγοράζεις είναι πραγματικά περισσότερες από το αντίστοιχο μη ολικής άλεσης προϊόν. Συχνά οι εταιρίες τροφίμων προσθέτουν μία μικρή ποσότητα αλευριού ολικής άλεσης και ονομάζουν το προϊόν τους ολικής άλεσης, ενώ στην πραγματικότητα έχει τις ίδιες φυτικές ίνες με ένα μη ολικής άλεσης ανάλογο προϊόν.
• Το λίπος. Το λίπος μας είναι απαραίτητο, αλλά το ποσοστό της ενέργειας που προέρχεται από λίπος δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 30%.  Προσοχή πρέπει να δωθεί και στο είδος του λίπους, προϊόντα με μεγάλη περιεκτικότητα σε κορεσμένα και trans λιπαρά πρέπει να αποφεύγονται.
• Το αλάτι. Οι συστάσεις για την πρόσληψη αλατιού είναι πολύ χαμηλές, γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγονται τρόφιμα που περιέχουν πάνω από 1-2 γραμμάρια ανά μερίδα. Τα τρόφιμα αυτά δυστυχώς είναι πολλά καθώς οι εταιρίες τροφίμων τείνουν να χρησιμοποιούν το αλάτι για γεύση, αλλά και για συντήρηση.
• Βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχέια. Μία ισορροπημένη δίαιτα με ποικιλία σε φρούτα και λαχανικά είναι μάλλον απίθανο να μην παρέχει τις απαραίτητες ποσότητες σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα, πέρα από λίγες εξαιρέσεις όπως ο σίδηρος. Γι΄αυτό δεν είναι ανάγκη να προτιμούνται τα τρόφιμα που είναι εμπλουτισμένα με αυτά τα συστατικά, χωρίς να ελέγχεται η υπόλοιπη διατροφική τους αξία.

Συχνά τα συστατικά αναθέρονται και ως ποσοστό της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (ΣΗΠ), αυτή όμως αφορά πρόσληψη 2000 θερμίδων, που δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων.

Τέλος, αν και εσείς δεν είστε πεπεισμένοι για την ασφάλεια των μεταλλαγμένων τροφίμων, ψάξτε στις ετικέτες επιγραφές όπως “περιέχει ή προέρχεται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς” ή “αυτό το προϊόν παράγεται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς", καθώς σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία η σήμανση των τροφίμων με μεταλλαγμένα συστατικά είναι υποχρεωτική.